Tarih: 29 / Nisan / 2024 //Sayfa hit sayısı:  2963   

Uromyces phaseoli
Fasulye Pasi



Hastalık etmeninin genel özellikleri:
Uromyces phaseoli (Pers.) Wint C.K. typica Rust, fungal bir hastalik etmeni olup, fasulye bitkisinin toprak üstündeki tüm yesil aksama zarar vermektedir, fakat en fazla yaprak altinda hastalik belirtisi görülmektedir. Pas fungusu tohum kökenli olmamakla birlikte, tarlada kalan yasli fasulye bitkileri üzerinde kisi geçirmektedir. Yasli bitkilerde üretilen fungal sporlar, rüzgar yardimiyla yeni infeksiyon yerleri olan genç yapraklara dagilir. Hastaligin ilk belirtiside sporlarin ulastigi genç yapraklar üzerinde infeksiyondan sonraki 4-5 gün içerisinde görülür ve burada yeni spor kaynaklari yaklasik (ürediospor) 10 içerisinde olusmaya baslar. Paslarin gelisimi bulutlu, nemli ve yagisli havalar ve optimum sicakligi 15-24 ° C olan yerlerde daha fazla görülmektedir. Pas hastaligi özellikle geç dikilmis, fazla gübrelenmis ve zarar görmüs bitkilerde çok ciddi problemler olusturabilir. Ayrica yan tarlada fasulye yetistiriciligi yapilyorsa yine ciddi problemler meydana gelebilir.
Hastalik etmeninin en açik belirtisi pas renkli bir görünümde olan sporlari bulunduran püstüllerin varligidir.Toz renkli olan sporlar fungusun üredisporlari olup, yaz sporlari olarakda adlandirilir ve bitkiden bitkiye yayilir. Sezon sonuna dogru püstüllerdeki tozlu sporlar, koyu ve kalin hücre duvarli kis sporlari olan teliosporlar ile yer degistirir. Fungus genellikle iste bu teliosporlari sayesinde kis gibi olumsuz kosullari geçirmektedir. Baharda bunlardan basidiosporlar çimlenir ve rüzgar yardimi ile fasulye yapraklarina tasinan basidiosporlari üretir. Basidiosporlar çimlenir ve fungal bir iplikcik olarak yapraklari infekte eder. Farkli basidiosporlardan çikan fungal iplikçikler seksüel eslemeyi tamamlamak için birbirleriyle fuzyon olayini gerçeklestirir vebaska spor devresi olan aecispor meydana gelir. Aecisporlarlarda enfeksiyonu gerçeklestirecegi yapraklara rüzgar yardimi ile tasinir ve burada ürediosporlari üretirler. Fungal bu sekilde yasam dögüsünü tamamlayacagi gibi yaz sporlari olarakda uygun ortamlarda bir bir bitkiden diger bitkiye gecebilir ya da ve yasam döngüsünde eseyli devreye ihtiyaç duymayabilir. Ayrica sporlar hava akimlari ile de uzak mesafelere tasinabilir ve hayatini yine yaz sporlari olarak geçirebilir. Uzun mesafe spor tasinmasi fungusun genis bir varyebilite olusturmasi ile sonuçlanir ve bunun sonucu olarak bir çok dayanikli oldugu sanilan varyetelerin dayanikliligi elemine olabilir.


Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Hastaligin ilk yesil aksam belirtisi çok küçük, beyaz, hafif sekilde kabarmis lekeler ya da kabarçiklar seklindedir ve bu lekelerin etrafi sari bir hale ile kusatilmistir. Beyaz kabarciklar daha sonra kirmizi kahverengi bir renge dönüsür. Bu kabarciklar zaman içerisinde patlar ve tozlu sporlari etrafa yayilir. Tek bir leke de 2000 kadar spor bulunabilir ve agir olarak infekteli yapraklar çogunlukla sararir, kivrilir ve düserler, sonuçta ise bitkiler premature denilen yapraksizlamaya yol açar.



Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Bitki artiklari derin olarak sürülmeli ve toprak altinda birakilarak parçalanmasi hizlandirilabilir. Bu islem ile sporlarin bitki artiklari üzerinde kislamasi da engellenmis olur.
2. Tarlada bulunan yabanci otlar yok edilmeli .
3. Ürün rotasyonu yapilabilir.
4. Dayanikli varyetelerin kulanimi, ticari bir çok varyete fungusa karsi hassastir, bununla birlikte Genuine White Halfrunner, Mountaineer ve Old Dutch gibi varyetelerin dayanikli oldugu bildirilmektedir.
5. Hastalikli bitki artiklari inokulum kaynaklarinin azalmasi yetistirme ortamlarinda uzaklastirilmali ve imha edilmeli.
Kimyasal mücadele
Ilk fungal enfeksiyon ya da hastalik belirtisi görülür görülmez kimyasal ilaçlama yapilabilir ve haftalik aralar ile ilaçlama yapilmalidir.
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarina göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar(100 Litre su için):
Kükürt Toz 92-98% (3 kg/dekara)
Kükürt WP 80 % (200 g)
Mancozeb WP 80% (200 g)
Maneb WP 80% (200 g)
Propineb Toz 10% (4 kg/dekara)
Propineb WP 70% (200 g)
Y
Etmenin sitematiğini görmek istiyorsanız etmenin ismini tıklayınız
Uromyces phaseoli
 

Bu sayfanın dizaynı ve tüm içeriği Cahid ÇAKIR tarafından hazırlanmıştır.
Sayfaların en iyi görüntüsü 800 X 600 ekran çözünürlüğünde IE' da görebilirsiniz
Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.
e-mail:cahidcakir@bitkisagligi.net